Lê Duy Ứng là một người nghệ sĩ đa tài. Ông được biết đến là một đại tá Quân đội nhân dân Việt Nam, một nhà điêu khắc, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân của Việt Nam và cũng là họa sĩ. Bức tranh làm nên tên tuổi của ông đó là bức vẽ chân dung chủ tịch Hồ Chí Minh bằng máu của mình khi đã bị thương mù cả hai mắt ngay trên chiến trường.
Mục Lục
Họa sĩ Lê Duy Ứng là ai?
Lê Duy Ứng sinh ngày 8/7/1947 tại thôn Cổ Hiền, xã Hiền Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Ông sinh ra trong một gia đình truyền thống có cha là họa sĩ, nhà báo Lê Yến. Ngay từ nhỏ thì ông bắt đầu học vẽ dưới sự dìu dắt của cha và người thầy là nhà giáo ưu tú Bùi Đình Sơn. Khi đến năm lớp 4, ông đã có phòng triển lãm tranh riêng mang tên “Xấu nên tránh, tốt nên làm” tại huyện Quảng Ninh.
Tháng 9 năm 1971, khi ông đang học năm 3 trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội, ông còn tham gia Quân đội nhân dân Việt Nam. Trở thành chiến sĩ trinh sát thuộc đại đội 20, tiểu đoàn 2, trung đoàn 101, sư đoàn 325, Quân đoàn 2.
Năm 1972, họa sĩ Lê Duy Ứng tham gia chiến trường Quảng Trị với chức trợ lý Ban Tuyên huấn Trung đoàn 101. Tại thị xã Đông Hà, ông đã quen nên duyên với cô gái thanh niên xung phong người Hà Nội tên là Trần Thị Lê (20 tuổi).
Năm 1973 thì sau khi giải phóng thành cổ Quảng Trị, đơn vị ông đánh vào Cửa Việt. Tại đây, ông vẽ nên bức tranh “Chiến thắng Cửa Việt” sau đó tặng cho đại tướng Lê Trọng Tấn, Tư lệnh Sư đoàn 312, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.
Sau chiến thắng Cửa Việt, ông trở thành cán bộ tuyên huấn Sư đoàn 325.
Ngày 17/5/1974, Họa sĩ Lê Duy Ứng trở về làm trợ lý tuyên huấn Quân đoàn 2, tiến vào giải phóng Sài Gòn với nhiệm vụ chính là chụp ảnh và ký họa chiến tranh.
Ngày 28/4/ 1975, tại căn cứ Nước Trong cách cửa ngõ Sài Gòn 30 km, ông bị thương hỏng hai mắt và ngất đi vì trúng đạn súng chống tăng của Quân đội Việt Nam Cộng hòa. Trong lúc nguy kịch, những tưởng mình sắp chết thì ông tỉnh lại và mò mẫm trong đêm tối dùng ngón tay làm bút chấm máu từ đôi mắt mình để vẽ lên chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh với nền là lá cờ Tổ quốc và cờ Đảng Cộng sản Việt Nam trên tháp xe tăng 847 đang bốc cháy. Phía dưới là dòng chữ đậm “Ánh sáng niềm tin/Con nguyện dâng Người tuổi thanh xuân” sau đó ông lại ngất đi. Cho đến nay thì bức tranh đang được trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Cuối năm 1975, ông được điều trị tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Tuy nhiên với đôi mắt bị mù khiến ông chán nản vì khó có thể tiếp tục sự nghiệp vẽ tranh. Cũng may được bác sĩ Đào Xuân Trà động viên và chuyển qua điêu khắc.
Sống trong cảnh mù lòa hơn 7 năm thì đến ngày 14/10/1982, ông được giáo sư và bác sĩ Nguyễn Trọng Nhân cấy ghép giác mạc thành công và lấy lại được thị lực dù chỉ 5/10 và phải bị mù vĩnh viễn.
Năm 1983, ông trở lại phục vụ quân đội với công việc phục vụ vẽ tranh
Năm 2005, ông công tác tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam thì đôi mắt ông ngày càng mờ dần và có nguy cơ mù hẳn. Lê Duy Ứng được tài trợ đi chữa mắt ở Nhật Bản và ông lấy lại đôi mắt sáng trở lại. Tuy nhiên năm 2012 vết thương ở mắt ông tái phát và chỉ có thể phân biệt được sáng tối.
Những tác phẩm tranh của họa sỹ mù
Hiện tại, căn nhà của người họa sĩ mù Lê Duy Ứng vẫn còn ngập tràn những bức hình của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nơi đây hiện đang được trưng bày hơn 3.000 bức tranh với bức tượng điêu khắc gỗ về người cha già dân tộc. Các tác phẩm đó vừa mang tính nghệ thuật vừa trở thành một phần ký ức hào hùng của dân tộc trong những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
Năm 1971, Lê Duy Ứng đã nghe theo lời kêu gọi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, anh xách balo, đeo súng lên đường cũng như bao thanh niên khác. Đến năm 1975, chiến sĩ Lê Duy Ứng tham gia đoàn quân giải phóng miền Nam, tham gia mũi tiến công từ Đà Nẵng vào thẳng Sài Gòn với công việc chính là ghi lại hình ảnh lịch sử của cuộc chiến giành độc lập.
Sau khi trở về chiến trường với đôi mắt không thể lành lại được khi đó là tài sản quý giá gắn bó với công việc của mình. Dù vậy, người họa Ứng vẫn không nản chí. Trong suốt 45 năm năm qua, ông luôn đồng hành để sáng tác ra các bức tranh, tượng; tổ chức 44 cuộc triển lãm nghệ thuật; đồng thời có thể giành được 9 giải thưởng mỹ thuật trong và ngoài nước.
Trong căn phòng của mình, ông Ứng luôn dành hết tâm huyết để sáng tạo ra các bức tranh và các tượng điêu khắc về Bác Hồ. Chia sẻ về những tác phẩm Bác Hồ trong sự nghiệp của mình,ông Ứng có thể kể lại từng câu chuyện liên quan mà không bỏ sót chi tiết nào.
Các tác phẩm bức tranh của họa sĩ Lê Duy Ứng được vẽ trong rừng khi mắt còn sáng, còn những tác phẩm điêu khắc được sáng tạo ra sau khi chiến tranh kết thúc là thời điểm mắt ông bị tổn thương. Tuy nhiên sau tất cả, điều này thể hiện được tình cảm vô bờ bến của người chiến sĩ Cách mạng với vị lãnh tụ tối cao của Đảng, của cuộc Cách mạng giải phóng dân tộc. Mang lại độc lập tự do cho Tổ quốc.
Bài viết trên đây nhằm giúp bạn tìm hiểu thông tin về họa sĩ Lê Duy Ứng và sự nghiệp sáng tác của ông. Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo để cập nhật kiến thức liên quan nhé. Chúc bạn thành công!