Là một trong 4 “tứ kiệt”, họa sĩ Nguyễn Sáng là một trong những người có đóng góp to lớn cho hội họa hiện đại Việt Nam. Nét vẽ của ông lay động với hình họa và màu sắc hiện đại, giản dị mà không khô khan, không sáo rỗng bởi con tim thành thực yêu thương cùng với tài năng biến ảo, đa dạng.
Mục Lục
1. Đôi nét về tiểu sử của họa sĩ Nguyễn Sáng
Nguyễn Sáng (1923- 1988), quê ở làng Điều Hòa , tỉnh Mỹ Tho, nay là Tiền Giang, Nam Bộ. Ông sinh ra trong một gia đình tri thức, tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.
Rất nhiều năm , ông sống và làm việc tại số 65 Nguyễn Thái Học, phường Điện Biên, quận Ba Đình, Hà Nội. Lúc đầu, Nguyễn Sáng học Trường Mĩ thuật Gia Định (1936 – 1938), sau học tiếp Trường Mĩ thuật Đông Dương khoá XIV (1941 – 1945); ông là hội viên ngành hội hoạ Hội Mĩ thuật Việt Nam từ 1957; Ủy viên Ban chấp hành Hội Mĩ thuật Việt Nam khoá I (1957- 1983); hoạ sĩ tổ sáng tác Hội Mĩ thuật Việt Nam; Giải nhất triển lãm Mĩ thuật toàn quốc 1954.
Vào tháng 8/1945, ông tham gia cách mạng ở Hà Nội. Đến cuối tháng 12/1946, ông lên chiến khu Việt Bắc, dùng nét vẽ của mình để phục vụ cuộc kháng chiến của dân tộc.
Năm 1954, cùng họa sỹ Tô Ngọc Vân, Sĩ Ngọc, Dương Bích Liên tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ.Chín năm kháng chiến trường kỳ, họa sỹ đi cùng năm tháng hào hùng của chiến tranh cứu nước, chứng kiến những bản làng bốc cháy, người dân đói khổ đau thương, đêm tuyển quân vùng địch hậu sôi động, dân công tải đạn trên đường đèo, cơn mưa rừng triền miên, chiến hào lửa máu, ác liệt. Nguyễn Sáng sống như người lính và ông đã truyền được hơi thở nóng bóng của cuộc chiến tranh thần thánh vào tác phẩm của mình, sức truyền cảm mạnh mẽ, sống mãi cùng thời gian..
Năm 1953 – 1954, ông tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ. Chín năm kháng chiến đã gắn bó Nguyễn Sáng với số phận dân tộc, với số phận của những người dân công, bộ đội cùng bạn bè trí thức. Đây được xem là giai đoạn tài năng hội hoạ của Nguyễn Sáng phát triển rực rỡ nhất.
2. Một số nét chính trong sự nghiệp hội họa của Nguyễn Sáng
Tranh của Nguyễn Sáng gồm nhiều thể loại, và ở thể loại nào ông cũng đạt được thành công, được xem là họa sĩ tiêu biểu, có đóng góp lớn đối với mỹ thuật Việt Nam hiện đại.
Nguyễn Sáng đã làm cuộc cách tân đáng kể trong lĩnh vực sơn dầu, và đặc biệt là tranh sơn mài. Ông bổ sung vào sơn mài bảng màu vàng, xanh, diệp lục với cách diễn tả phong phú dường như vô tận. Những tác phẩm thành công nhất của Nguyễn Sáng nằm ở sơn mài và đấy là đóng góp lớn nhất của Nguyễn Sáng cho hội họa cả về chất liệu và danh tiếng.
Ông cũng là người khai thác thành công phong cách nghệ thuật hội họa hiện đại châu Âu. Tuy nhiên, ông vẫn không xa rời nghệ thuật dân gian truyền thống. Bên cạnh đó, tranh của Sáng là sự kết hợp hài hòa giữa tính hiện đại và tinh hoa văn hóa dân tộc. Cùng với Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Sáng là một trong những cây đại thụ của tranh sơn mài Việt Nam.
Xem thêm: Họa sĩ Bùi Xuân Phái- hiện tượng độc đáo của nền mỹ thuật Việt Nam
Những tác phẩm của Nguyễn Sáng thường được đánh giá cao, có tầm cỡ về kỹ năng , mang những thông điệp lớn về thân phận con người cũng như tính sáng tạo hiện đại.
Một số tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Sáng có thể kể đến như Chợ Bo đẫm máu (1951). Giặc đốt làng tôi (1954), Bộ đội trú mưa (1960), Bộ đội nghỉ trưa trên đồi (1960), Thành đồng Tổ quốc và đặc biệt là tác phẩm Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ (1963), Hành quân đêm mưa, Bộ đội nghỉ trưa trên đồi, Thành đồng Tổ quốc. Về thể loại tranh chân dung, ông có hai tác phẩm nổi tiếng là Tư hoạ và Không gian. Ông là bậc thầy về mô tả, làm nổi bật cả tính cách lẫn đặc điểm của nhân vật..
Ngoài ra, ông còn vẽ ở nhiều đề tài khác nhau, như phụ nữ và hoa (thiếu nữ bên hoa sen), cảnh đẹp vừa cổ kính vừa lộng lẫy của chùa chiền (Tháp phổ minh), cảnh núi rừng thâm u mà hùng vĩ (Pác Bó), cảnh nông thôn bình dị, hiền hòa (thiếu nữ trong vườn chuối), cảnh ghi lại những trò chơi dân gian (Chọi trâu, Đấu vật)…
Trên đây là tiểu sử và một số nét chính trong sự nghiệp hội họa của họa sĩ Nguyễn Sáng. Bài viết hi vọng đã đem đến chia sẻ hữu ích cho bạn đọc.