Họa sĩ Bùi Xuân Phái là một trong những họa sĩ có đóng góp to lớn trong nền hội họa Việt Nam. Bài viết dưới đây tổng hợp các thông tin về họa sĩ Bùi Xuân Phái và các bức tranh về phố cổ Hà Nội.
Mục Lục
1. Cuộc đời họa sĩ Bùi Xuân Phái
Bùi Xuân Phái (1920 – 1988) là cái tên thuộc hàng kinh điển của nền Mỹ thuật Việt Nam. Ông có những đóng góp to lớn cho nền hội họa nước nhà. Nhắc đến ông, không thể không nhắc đến thương hiệu “Phố Phái” sống mãi với thời gian.
Họa sĩ Bùi Xuân Phái sinh ra tại làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hà Tây, tỉnh Hà Đông (nay là thủ đô Hà Nội), một làng nổi tiếng với tranh khắc gỗ dân gian Kim Hoàng.
Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình tiểu tư sản trung lưu nhà ở phố Hàng Thiếc, Hà Nội, sau chuyển về 87 Hàng Bút nay gọi là phố Thuốc Bắc. Cũng bởi vì thế mà ông đã thuộc từng ngõ ngách của 36 phố phường Hà Nội.
Xem thêm: Tìm hiểu về họa sĩ Trần Văn Cẩn
Bùi Xuân Phái tốt nghiệp khoa Hội họa trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 1941–1945. Ông tham gia kháng chiến, tham dự triển lãm nhiều nơi. Năm 1952 Bùi Xuân Phái về Hà nội, sống tại nhà số 87 Phố Thuốc Bắc cho đến khi ông mất.
Khi còn là học sinh Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, Bùi Xuân Phái đã vẽ phố và đã đi dự triển lãm ở Tokyo, ông vinh dự nhận giải thưởng Triễn lãm Mỹ thuật toàn quốc năm 1946. Ông tham gia giảng dạy tại trường Trường Mỹ thuật Hà Nội từ năm 1956 đến năm 1957.
2. Sự nghiệp họa sĩ Bùi Xuân Phái
Họa sĩ Bùi Xuân Phái nổi tiếng cùng thế hệ các danh họa như Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Dương Bích Liên.
Tranh của họa sĩ chuyên về chất liệu sơn dầu với đề tài phố cổ Hà Nội. Tranh phố của Bùi Xuân Phái vừa cổ kính lại rất hiện thực, thể hiện rõ hồn cốt của phố cổ Hà Nội những thập niên 50, 60 hay 70.
Các mảng màu đặc trưng có trong tranh Phái thường có đường viền đậm nét, từ bề mặt đến cảnh quan đều có chiều sâu bên trong. Ngắm tranh phố cổ của Phái, người xem nhận thấy họa sĩ đã gửi gắm những kỉ niệm, những hoài cảm cùng nỗi buồn man mác, tiếc nuối bâng khuâng trên từng nét vẽ, như điềm báo về sự đổi thay và biến mất của từng mái nhà, từng con người mang hồn phách xưa cũ.
Click ngay: Tìm hiểu cuộc đời và sự nghiệp họa sĩ Phạm An Hải
Họa sĩ Bùi Xuân Phái rất thành công với các chủ đề về chân dung, phong cảnh miền núi, khoả thân và Chèo, trong đó không thể không nhắc đến mảng đề tài Phố Cổ Hà Nội mang lại sự thành công nhiều nhất cho sự nghiệp của ông, dòng tranh này được quần chúng mến mộ gọi là “Phố Phái”.
Những con phố thân quen từ Hàng Mắm, Hàng Bồ, ngõ Phất Lộc, Đồng Xuân, đình Yên Thái, đình Hàng Than… nhấp nhô ngói thẫm đổ bóng xuống tấm biển chỉ đường, vài cô áo đỏ lặng lẽ, kín đáo bước đi như muốn nép mình vào ngõ nhỏ.
Mỗi bức họa của họa sĩ tường thuật nhiều câu chuyện khác nhau trên cùng một khu phố, những vẻ đẹp của đời sống của người Việt Nam trong thế kỷ 20 đã được thể hiện theo phong cách và tình cảm sâu đậm của Bùi Xuân Phái. Có những mảng tường tưởng như là bẩn, nhưng thật sự những loang lỗ, những dấu vết thời gian ấy thêm vào óc tưởng tượng và cảm xúc của người hoạ sĩ đã tạo ra những vẽ đẹp bất ngờ.
Tranh của họa sĩ Bùi Xuân Phái chứa đựng nhiều tâm tư nỗi niềm, mang lại cho người xem nhiều xúc động. Các tác phẩm của ông biểu hiện sâu xa linh hồn người Việt, tính cách nhân bản và lòng yêu chuộng tự do, óc hài hước, đậm nét bi ai và khốn khổ. Ông đã góp phần rất lớn vào lĩnh vực minh họa báo chí và trình bày bìa sách, được trao tặng giải thưởng quốc tế (Leipzig) về trình bày cuốn sách “Hề chèo” (1982).
3. Các tác phẩm chính của họa sĩ Bùi Xuân Phái
- Phố cổ Hà Nội – Sơn dầu 1972
- Hà Nội kháng chiến – Sơn dầu 1966
- Xe bò trong phố cổ – Sơn dầu 1972
- Phố vắng – Sơn dầu 1981
- Hóa trang sân khấu chèo – Sơn dầu 1968
- Sân khấu chèo – Sơn dầu 1968
- Vợ chồng chèo – Sơn dầu 1967
- Trước giờ biểu diễn – 1984
Giải thưởng mỹ thuật:
- Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật năm 1996
- Giải thưởng triển lãm Mỹ thuật toàn quốc năm 1946
- Giải thưởng triển lãm Mỹ thuật toàn quốc năm 1980
- Giải thưởng đồ họa Leipzig (Đức)
- Giải thưởng Mỹ thuật Thủ đô các năm 1969, 1981, 1983, 1984
Tặng thưởng:
- Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam 1997.
Trên đây là tiểu sử họa sĩ Bùi Xuân Phái và các bức tranh về phố cổ Hà Nội của ông. Hy vọng đã cung cấp thông tin hữu ích cho bạn đọc.