Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng được nghe đến tranh sơn dầu, một để tài vốn dĩ quen thuộc cho nhũng người yêu thích tranh ảnh và nghệ thuật. Vậy Tranh sơn dầu là gì? Và chúng bắt nguồn từ đâu? Bài viết sau sẽ giải đáp thắc mắc cho bạn.
Mục Lục
Tranh sơn dầu là gì?
Tranh sơn dầu là loại tranh sử dụng sơn dầu làm chất màu chính để tạo nên một bức tranh. Và tranh sơn dầu cũng được gọi theo tên của chất liệu vẽ tranh đó.
Tranh sơn dầu và tranh màu nước là 2 chất liệu chính được sử dụng để vẽ tranh hiện nay. Nếu chỉ so sánh riêng về độ bền thì chắc chắn, tranh sơn dầu hơn hẳn tranh màu nước.
Xem thêm: họa sĩ Trần Văn Cẩn
Không phải khi mới ra đời, tranh sơn dầu đã phổ biến như hiện tại mà phải trải qua một khoảng thời gian lịch sử khá dài. Xuất hiện vào thế kỷ 5 tới thế kỷ 10 nhưng cho đến thế kỷ 15, tranh sơn dầu mới thực sự phổ biến và được phát triển cho tới ngày nay. Và giờ đây, tranh sơn dầu chính là phương tiện được đa số họa sĩ lựa chọn để truyền tải những ý tưởng, cảm xúc của mình thành các tác phẩm nghệ thuật.
Những bức tranh sơn dầu đầu tiên có tuổi đời lâu nhất được biết đến có từ năm 650 sau công nguyên và được tìm thấy tại thung lũng Bamiyan thuộc Afghanistan. Bức tranh sơn dầu này sử dụng dầu hạt óc chó và hoa anh túc.
Tranh sơn dầu được sử dụng từ bao giờ?
Tranh sơn dầu đã được các họa sĩ sử dụng từ khoảng thời gian giữa thế kỷ 5 và thể kỷ 10. Để vẽ những bức tranh Phật giáo ở Tây Afghanistan. Nhưng phải đến tận thế kỷ 15 sơn dầu mới trở nên phổ biến. Có lẽ nó đã được du nhập về phương Tây trong thời kỳ trung cổ. Với những ưu điểm vượt trội, sơn dầu đã trở thành chất liệu chính để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật. Điển hình là những bức tranh kiểu Hà Lan mới ở Bắc Âu và sự phát triển của kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu thời Phục Hưng. Từ đó, sơn dầu đã gần như thay thế hoàn toàn các loại chất liệu khác.
Trong những năm gần đây, sơn dầu trộn nước đã trở nên thông dụng. Chất liệu mới này phần nào thay thế sơn dầu truyền thống. Sơn dầu trộn nước có chứa một chất chuyển thể. Chất này giúp rút ngắn thời gian khô của màu. Hiện chỉ còn từ 1 – 3 ngày thay vì 1 – 3 tuần như trước đây.
Cũng có lúc người ta dùng từ “màu dầu” thay cho từ “sơn dầu”. Cách gọi với ý định chỉ chất liệu dùng trong tác phẩm.
Kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu
Kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu truyền thống thường bắt đầu với việc người họa sĩ dùng than chì hoặc màu mỏng phác họa lên toan vẽ. Bột màu thường được trộn với dầu hạt lanh, khoáng chất hoặc các chất dung môi khác. Cách này để pha loãng, tăng hoặc giảm thời gian khô màu. (Dung môi có thể hòa tan sơn dầu nên cũng được dùng làm chất tẩy rửa dụng cụ vẽ).
Một nguyên tắc cơ bản của vẽ tranh sơn dầu lúc đó là lớp màu bên trên cần chứa nhiều dầu hơn lớp màu bên dưới. Điều này là để các lớp màu được khô đều, nếu không áp dụng điều này, bức tranh sẽ có thể bị vỡ và bong.
Xem thêm: Các họa sĩ nổi tiếng Việt Nam
Yếu tố quyết định sự ổn định và bền chắc của bức tranh chính là chất lượng và loại dầu. Có nhiều chất hỗ trợ khác có thể được pha cùng với sơn dầu như sáp lạnh, nhựa cây và véc ni. Những chất bổ trợ này giúp các họa sĩ điều chỉnh độ mờ, độ bóng, độ đậm đặc. Nó cũng tăng khả năng bám dính và bao phủ những nét vẽ. Đó là những yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thể hiện của sơn dầu.
Trải qua một quá trình dài hình thành và phát triển, ngày nay sơn dầu được sử dụng rộng rãi. Tranh sơn dầu là loại hình nghệ thuật phổ biến trên toàn thế giới. Việc phát hiện và hoàn thiện chất liệu sơn dầu là một cuộc cách mạng lớn của nhân loại. Từ đó, tranh sơn dầu đã làm thay đổi và nâng cao nghệ thuật hội họa.